Afwerking (schuren en lakken).

Voor de afwerking van EDEN heb ik gekozen voor het gebruik van lak op nitrocellulose basis. Hoewel er tegenwoordig steeds meer alternatieve producten op de markt komen, geloof ik de mensen die zeggen dat nitrocellulose lak voor een staalsnarige gitaar nog steeds onovertroffen is.
Het lakproces is goed gelukt en op de laatste foto is het resultaat te zien.

Op basis van mijn eerdere ervaringen omtrent de (on)mogelijkheden, de kosten, mogelijkheden om dit thuis te doen en de klankeigenschappen, heb ik voor EDEN de volgende methode toegepast. Hier is het recept:

• Schuren met steeds fijner schuurpapier tot korrel 1000. Tussen het schuren steeds met water bevochtigen. Dit geeft een super gladde oppervlakte. Er wordt negatief gedacht over het fijner schuren dan korrel 320, omdat de lak minder grip zou hebben op heel glad hout. Ik ben ervan overtuigd dat dit kan opgaan voor een lekkere zware laklaag, zoals dat voor komt bij fabrieksgitaren, maar ik breng slechts een uiterst dunne laag (half mat) aan, en schuren en polijsten aan het eind van het lakproces is dan niet echt mogelijk. Toch wil ook ik een glad resultaat. Overigens, hoe dunner de laag, hoe beter de klank van het hout kan uitkomen.
• Afplakken van die delen waarop geen lak mag komen (fretboard, klankgaten, sleuf voor het kambeen).
• Gronden met een doekje met nitrocellulose grondlak. Twee uur drogen.
• Zeer licht schuren, korrel 400 en ontstoffen met een 'tack cloth', een speciaal kleverig doekje.
• Werkplaats voorzien van plastic beschermfolie - raam open - licht uit (lak spuiten dus overdags) en geen GSM op zak (in verband  met ontploffingsgevaar).
• Een dunne laag glanslak spuiten. Twee uur drogen.
• Zeer licht schuren, korrel 400 en ontstoffen met een tack cloth.
• Een dunne laag glanslak spuiten. Twee uur drogen.
• Zeer licht schuren, korrel 400 en ontstoffen met een tack cloth.
• Een dunne laag half matte lak spuiten. Twee uur drogen.
• Zeer licht schuren, korrel 400 en ontstoffen met een tack cloth.
• Een dunne laag half matte lak spuiten. Twee uur drogen.
• Hier en daar een putje vullen met een druppeltje lak. Nacht drogen.
• Licht schuren, korrel 400 en ontstoffen met een tack cloth.
• Laatste zeer dunne laag half matte lak spuiten. Twee weken drogen.

Lak is o.a te koop bij Vox Humana (http://www.voxhumana.nl/).

Ik wil de lak eerst laten uitharden, voordat de bouw verder gaat. Dit betekent dat er twee weken lang geen nieuwe post komt. Nieuwe activiteiten dus na 13 februari.

Volgt: de brug (na 13 februari).

Hals (12) fretten.

Voordat de fretten kunnen worden ingeslagen, moet het frettendraad eerst worden voorgebogen. Hiervoor is een prijzig apparaatje in de handel, maar een plankje met een groef langs de rand werkt ook heel goed (zie foto). De voorgezaagde sleuven in het fretboard moeten met een vijltje aan de bovenkant verbreedt worden en daarna kunnen de frets er samen met een beetje verdunde houtlijm worden ingeslagen. Mochten ze er weer uit moeten als ze versleten zijn, dan kan dat nadat ze met een soldeerbout even heet gemaakt zijn. Als ondersteuning voor het hameren, gebruik ik een zandzak, gemaakt van een broekspijp.

Na het inslaan worden de fretten afgewerkt. Achtereenvolgens betekent dit: alle fretten evenhoog maken met een speciale vijl - rondmaken van de bovenkanten met een 'kroonvijl' - eindjes eraf knijpen - eindjes afschuinen - randjes aan de einden glad vijlen - opschuren en polijsten - openingen van de sleuven opvullen met zwart gemaakte lijm - wegschuren van de overtollige lijm.

Nu de fretten geïnstalleerd zijn, nadert de gitaar haar voltooiing.

Wat nu nog rest is: plekjes bijwerken en schuren ... schuren ... steeds fijner schuren ...... lakken. Daarna kan het fretboard netjes worden geschuurd en in de olie worden gezet. Vervolgens moet een Ebbenhouten brug met zadel (echt been) gemaakt worden en op de klankkast worden bevestigd. Helemaal aan het eind wordt de kam gemaakt en gemonteerd - ook van been - en de stemmechanieken aangebracht. Tenslotte wordt het element geplaatst.

Volgt: afwerking (bijwerken, schuren, lakken).

Hals (11) bevestiging aan de klankkast.

Een belangrijke stap voorwaarts in de bouw van EDEN: de hals is aan de kast bevestigd!

In tegenstelling tot mijn plan om het fretboard eerst van frets te voorzien, heb ik besloten om eerst de hals aan de kast te plakken en dan te fretten. Met het profielblok kan ik zodoende het profiel van het fretboard in definitieve positie nog wat bijwerken. Dat zou anders niet meer kunnen.

Op de foto's is te zien hoe de delen van de zwaluwstaart met lijm zijn ingesmeerd en hoe de hals met klemmen - en natuurlijk met de bout - tijdens het drogen op zijn plaats wordt gehouden.

Volgt: fretten.

Hals (10) inleg van het logo.

De letters van het logo worden met een figuurzaag uit een dun plaatje wit parelmoer gehaald. Voor wat meer stevigheid en grip tijdens het zagen, plak ik het plaatje met verdunde houtlijm op dun triplex, dat er na het zagen met kokend water weer wordt afgeweekt.

Met een setje fijne vijltjes moeten vervolgens de kwetsbare lettertjes heel voorzichtig netjes strak worden gevijld. Hoe beter dit lukt, hoe mooier het resultaat.

Met de freesmachine worden sleufjes gemaakt in de headstock - net iets minder diep dan de dikte van de letters (ongeveer 1,5 mm).

De te gebruiken 2-componentenlijm wordt gekleurd met een beetje Ebbenhout schuurstof. Dit helpt om de kiertjes rond de letters onzichtbaar te maken.

Na een nachtje drogen, wordt alles voorzichtig glad geschuurd, waarna het resultaat kan worden bekeken (zie laatste twee foto's).



Volgt: fretten.

Hals (9) bevestiging fretboard, stemsleutelgaten, schuren.

Wetenswaardig: er staan nu ongeveer 230 foto's op het blog. Regelmatig zie ik dat bezoekers op het blog kwamen via de foto's, te vinden met Google afbeeldingen. Tik bijvoorbeeld eens in 'akoestische gitaar bouwen'.

Voordat het fretboard aan de hals kan worden bevestigd, moet het lijmvlak van het harde Ebbenhout met grof schuurpapier opgeruwd worden. Op de eerste foto zijn de krassen hiervan te zien. Dit is nodig om de lijm meer grip te geven. Na drogen van de lijm kon de hals verder worden afgewerkt met schuurpapier en hier en daar een beitelsteek.

Het profiel van het fretboard heb ik met een speciaal metalen profielblok verbeterd (zie foto). Ook heb ik vandaag veel aandacht besteed aan de symmetrie van de headstock en de hiel.

Tenslotte heb ik de gaten geboord voor de stemsleutels (diameter 10 mm). Op de laatste foto is er een bevestigd te zien (de definitieve bevestiging van de sleutels komt pas na het aanbrengen van de lak). Deze sleutels worden standaard met metalen knoppen verkocht, maar ik wil ze voorzien van (los te verkrijgen) Ebbenhouten knopjes.


Volgt: inleg van het DV- logo in de headstock. Het logo is te zien op een van de foto's van deze post: Wolf en Aurora uitgevlogen

Hals (8) inleg positiemarkers, en fretboard extensie.

De positiemarkers van het fretboard heb ik van wit parelmoeren rondjes gemaakt - bovenop hebben ze een doorsnede van 5 mm; aan de zijkant 2,5 mm. Met een boortje moeten ondiepe gaten in het hout worden geboord.
Bij het inslaan van de grote markers gaat er wel eens wat mis. Om die er weer uit te kunnen krijgen voor een nieuwe poging, boor ik in elk gat een klein 'reddingsgaatje', helemaal door het hout heen. Met een spijkertje is de marker er vanaf de onderkant (zolang de lijm nog niet droog is, natuurlijk) weer uit te tikken.
De 2-componentenlijm maak ik zwart door er wat Ebbenschuurpoeder doorheen te mengen.
Na het verharden van de lijm moeten de markers aan het houtoppervlak gelijk worden geschuurd.

Het over de kast lopende deel van het fretboard (extensie) heb ik met de figuurzaag een vorm gegeven (zie foto).

Volgt: verlijming fretboard en verdere afwerking van de hals.

Hals (7) installatie 2-weg verstelbare halspen (2-way adjustable truss rod).

Om de kromming van de hals te kunnen afstellen, moet er een halspen worden geïnstalleerd. Als de gitaar klaar is, kan de pen met een inbussleutel via het klankgat worden afgesteld. De halspen die ik gebruik, is de 2-weg verstelbare Hot Rod, dus voor correctie van zowel een opwaardse- als een neerwaardse kromming.

Voordat de pen in de al eerder gefreesde sleuf (post over frezen van de sleuf) kon worden aangebracht, moest er nog wat extra ruimte gemaakt worden voor het slot. Op de eerste foto is te zien hoe dat met een smalle bijtel gaat. Op deze foto is ook een spijkertje te zien (links boven). Deze spijker - er zit er nog een bij de headstock - past in een gaatje in de toets. Ze zijn nodig om wegglijden van het toetsenbord tijdens verlijming te voorkomen.

Het schroefdraad is met consistentvet behandeld, om vastlopen van de pen in de toekomst te voorkomen.

De halspen ligt niet los in de sleuf, maar is met een beetje siliconekit vastgeplakt, dit om eventuele bijgeluiden door meetrillen te voorkomen. Een paar kleine kloddertjes in de sleuf is al voldoende.

Na plaatsing werd het open eind van de sleuf met een blokje nog even dichtgeplakt en afgewerkt, want zonder dit zou de pen immers niet kunnen worden gespannen.

Volgt:  inleg van de positiemarkers in de toets.